TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI: MẪU ĐƠN VÀ HƯỚNG DẪN KHỞI KIỆN CHI TIẾT

Tranh chấp đất đai luôn là vấn đề nhạy cảm và phức tạp, đòi hỏi sự am hiểu về pháp luật cũng như quy trình giải quyết. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về các loại tranh chấp, mẫu đơn khởi kiện, hồ sơ cần thiết và những lưu ý quan trọng, giúp bạn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Tranh chấp đất đai hiện nay

Các loại tranh chấp đất đai thường gặp

Tranh chấp đất đai phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau và được thể hiện dưới nhiều hình thức. Luật Đất đai 2024 đã phân loại rõ ràng các loại tranh chấp và quy định thẩm quyền giải quyết tương ứng, bao gồm UBND các cấp và Tòa án nhân dân.

Dưới đây là một số loại tranh chấp đất đai phổ biến:

Tranh chấp về ranh giới thửa đất: Xảy ra khi có sự bất đồng về đường biên giới giữa các thửa đất liền kề, do thiếu sót trong quá trình đo đạc, cấp giấy chứng nhận hoặc do các hoạt động lấn chiếm, thay đổi mốc giới.
Tranh chấp về quyền sử dụng đất: Phát sinh khi nhiều bên cùng tuyên bố quyền sở hữu đối với một thửa đất, do mua bán, cho tặng, thừa kế, hoặc do giấy tờ đất đai không rõ ràng.
Tranh chấp về tài sản gắn liền với đất: Liên quan đến các công trình xây dựng, cây cối, hoa màu trên đất.
Tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất: Xảy ra khi có sự bất đồng giữa những người thừa kế về việc phân chia đất đai do người để lại.
Tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng: Phát sinh từ các vấn đề liên quan đến việc thực hiện hợp đồng mua bán, tặng cho, trao đổi đất đai, như vi phạm điều khoản hợp đồng, lừa đảo, ép giá.
Tranh chấp về giá đất bồi thường: Xảy ra khi người sử dụng đất không đồng ý với mức giá bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất.
Tranh chấp về tái định cư: Liên quan đến việc bố trí nơi ở mới, diện tích đất tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Mỗi loại tranh chấp này sẽ có quy trình giải quyết, yêu cầu về hồ sơ, thủ tục và thời hiệu khởi kiện khác nhau.

>>> Xem thêm: Hướng Dẫn Giải Quyết Tranh Chấp Nhà Đất Sau Ly Hôn

Mẫu đơn tranh chấp đất đai khởi kiện tại Tòa án

Khi tranh chấp đất đai không thể giải quyết thông qua thương lượng, hòa giải, việc khởi kiện tại Tòa án là cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.

Mẫu đơn tranh chấp đất đai

Đơn khởi kiện là văn bản chính thức gửi đến Tòa án, trong đó người khởi kiện trình bày yêu cầu của mình và các thông tin liên quan đến vụ việc tranh chấp.

Căn cứ pháp lý:

Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13/01/2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao.
Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Nội dung chính của đơn khởi kiện:

Quốc hiệu, tiêu ngữ: CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Địa điểm, thời gian làm đơn: Ghi rõ nơi và ngày, tháng, năm làm đơn. Ví dụ: Hà Nội, ngày 15 tháng 11 năm 2024.
Tên tòa án có thẩm quyền: Xác định Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết vụ án.
Thông tin người khởi kiện:

Họ và tên, ngày tháng năm sinh, số CMND/CCCD, địa chỉ thường trú, số điện thoại.
Nếu là tổ chức: Tên tổ chức, địa chỉ trụ sở chính, người đại diện theo pháp luật.

Thông tin người bị kiện: Cung cấp thông tin đầy đủ như đối với người khởi kiện.
Thông tin của người có quyền, nghĩa vụ liên quan (nếu có): Ví dụ: Người làm chứng, người có quyền sử dụng đất liền kề.
Nội dung tranh chấp:

Trình bày rõ ràng, ngắn gọn, chính xác về nội dung tranh chấp.
Nêu rõ thửa đất đang tranh chấp: vị trí, diện tích, số tờ, số thửa, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Mô tả hành vi vi phạm của người bị kiện (nếu có).

Quá trình phát sinh tranh chấp: Trình bày diễn biến sự việc theo trình tự thời gian, nêu rõ thời điểm bắt đầu phát sinh tranh chấp, các nỗ lực hòa giải (nếu có).
Yêu cầu khởi kiện giải quyết cụ thể:

Nêu rõ yêu cầu của bạn đối với Tòa án, ví dụ: công nhận quyền sử dụng đất, buộc người bị kiện trả lại đất, bồi thường thiệt hại...
Yêu cầu cần dựa trên cơ sở pháp lý và chứng cứ rõ ràng.

Danh mục tài liệu kèm theo: Liệt kê đầy đủ các tài liệu gửi kèm đơn khởi kiện.

Hồ sơ khởi kiện đầy đủ

Hồ sơ khởi kiện là tập hợp các tài liệu cần thiết để Tòa án xem xét, giải quyết vụ án. Hồ sơ phải đầy đủ, hợp lệ để đảm bảo vụ án được thụ lý.

Căn cứ pháp lý: Khoản 4 và khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Hồ sơ bao gồm:

Đơn khởi kiện: Theo mẫu quy định, có chữ ký của người khởi kiện hoặc người đại diện hợp pháp.
Giấy tờ tùy thân: Bản sao CMND/CCCD/Hộ chiếu của người khởi kiện, người bị kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Giấy tờ về quyền sử dụng đất:

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ đỏ, sổ hồng (bản chính hoặc bản sao có chứng thực).
Các giấy tờ liên quan đến nguồn gốc thửa đất: hợp đồng mua bán, giấy tờ thừa kế, quyết định giao đất, cấp đất...

Biên bản hòa giải: Bản chính biên bản hòa giải tại UBND cấp xã (nếu tranh chấp thuộc trường hợp phải hòa giải bắt buộc tại UBND cấp xã).
Tài liệu, chứng cứ chứng minh tranh chấp:

Hình ảnh, video, bản đồ hiện trạng.
Chứng cứ về việc lấn chiếm, sử dụng đất trái phép (nếu có).
Lời khai nhân chứng, biên bản xác minh của cơ quan chức năng.

Giấy tờ chứng minh đã thông báo cho người bị kiện và những người liên quan biết về việc khởi kiện: Ví dụ: Phiếu gửi thư bảo đảm, biên bản ghi nhận việc đã tống đạt văn bản.

Yêu cầu về hồ sơ:

Bản chính hoặc bản sao có chứng thực: Trường hợp nộp bản sao phải có bản chính để đối chiếu. Nếu không thể cung cấp bản chính hoặc bản sao có chứng thực, phải có giải trình lý do.
Số lượng: Nộp đủ số lượng hồ sơ theo quy định của Tòa án (thường là 01 bộ hồ sơ gốc và 01 bản sao cho mỗi bên liên quan).
Hình thức: Đóng thành tập hồ sơ, sắp xếp tài liệu theo thứ tự, có bản kê chi tiết các tài liệu kèm theo.

Lưu ý khi khởi kiện tranh chấp đất đai

Để quá trình khởi kiện diễn ra thuận lợi và đạt được kết quả mong muốn, cần lưu ý những điểm sau:

Thu thập đầy đủ chứng cứ: Chứng cứ đóng vai trò quan trọng trong việc chứng minh yêu cầu của bạn là hợp pháp.
Bảo quản nguyên vẹn tài liệu, chứng cứ: Đảm bảo tài liệu không bị hư hỏng, mất mát, ảnh hưởng đến việc chứng minh quyền lợi của bạn.

Tuân thủ thời hiệu khởi kiện: Theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện các vụ án dân sự là 02 năm, kể từ ngày người có quyền khởi kiện biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Tuy nhiên, có một số trường hợp luật quy định thời hiệu khác.
Xác định đúng cơ quan có thẩm quyền: Cần xác định Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết vụ án tranh chấp đất đai của bạn. Việc xác định sai thẩm quyền sẽ dẫn đến việc Tòa án không thụ lý vụ án.
Nộp đủ án phí: Án phí là khoản tiền mà người khởi kiện phải nộp khi yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án. Mức án phí được quy định cụ thể trong Luật Án phí, lệ phí Tòa án.

Lưu ý khi khởi kiện ra Tòa án

Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai

Tranh chấp đất đai thường liên quan đến nhiều quy định pháp luật phức tạp, đòi hỏi người khởi kiện phải am hiểu luật, nắm vững quy trình, thủ tục. Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình chuẩn bị hồ sơ, thủ tục khởi kiện hoặc cần được hỗ trợ pháp lý, bạn có thể tìm đến các dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp.

Luật sư Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ giải quyết tranh chấp đất đai toàn diện:

a) Luật sư hỗ trợ soạn thảo đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp:

Tư vấn về thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Soạn thảo đơn khởi kiện theo đúng mẫu, đảm bảo tính pháp lý.
Rà soát tính hợp pháp, đầy đủ của hồ sơ khởi kiện.
Hướng dẫn, hỗ trợ khách hàng thu thập tài liệu, chứng cứ.

b) Luật sư tư vấn phương án giải quyết tranh chấp:

Phân tích tính khả thi của các phương án giải quyết (thương lượng, hòa giải, khởi kiện).
Đề xuất giải pháp tối ưu nhất, phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
Dự báo kết quả có thể đạt được.
Tư vấn về thủ tục hòa giải tại cơ sở, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai theo thủ tục tố tụng dân sự.

c) Luật sư tham gia tranh tụng tại tòa:

Đại diện cho khách hàng tham gia tất cả các phiên tòa.
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trong toàn bộ quá trình giải quyết tranh chấp.
Thực hiện các thủ tục tố tụng cần thiết.

Luật sư tư vấn về đất đai

Tranh chấp đất đai là vấn đề phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của mỗi người. Việc nắm vững các quy định pháp luật, chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ, lựa chọn phương án giải quyết phù hợp là rất quan trọng. Nếu cần hỗ trợ, bạn nên tìm đến các luật sư, chuyên gia pháp lý để được tư vấn và bảo vệ quyền lợi một cách tốt nhất. Để được tư vấn chi tiết hơn về tranh chấp đất đai, vui lòng liên hệ hotline 1900636387 của Luật sư Long Phan PMT.

>>> Xem thêm: Tư vấn giải quyết đất tranh chấp mà không có giấy tờ

Nguồn trích dẫn từ: Luật Long Phan PMT

Tác giả: Thạc Sĩ - Luật Sư Phan Mạnh Thăng